تیتر : معده
خلاصه : وظایف معده، شناخت بیماریهای معده،
گیاهان و داروهای مفید و توضیحات لازم
متن کل خبر : شناخت
معده :
از لحاظ آناتومی در
معده 4 ناحیه قابل تشخیص میباشد. کاردیا (Cardia) در محل اتصال به مری ، فوندوس (fudus) یا طاق
معده ، تنه
معده (Body) و پیلور (Pylorus) یا باب‌المعده که در محل اتصال
معده به دوازدهه قرار دارد. حجم
معده در حدود 1.5 - 1 لیتر میباشد که در برخی افراد تا 4 لیتر هم افزایش می‌یابد. مخاط
معده دارای چینهایی طولی است که صاف شدن این چینها به انبساط
معده کمک می‌کند.
کارکرد
معده :
هنگامی که
غذا بلعیده میشود، از راه مری داخل
معده میشود و برای مدتی در آنجا باقی می‌ماند.
غذا از زمانی که در
معده است در معرض فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی هضم کننده‌های
معده از جمله حرکات
معده و اسید و آنزیمها قرار می‌گیرد. هنگامی که محتویات
معده به صورت یک مایع نسبتا غلیظ درآمد،
غذا وارد دوازدهه میشود.
دیواره
معده :
مشخصات بافت شناسی لایه‌های چهارگانه دیواره
معده به شرح زیر میباشد :
طبقه مخاطی :
سلولهای پوششی مخاط
معده از نوع منشوری ساده
است که با فرو رفتن در عمق آستر ، چاله‌های معدی را بوجود می‌آورند. ترشحات
غدد گاستریک به عمق این چاله‌ها تخلیه و سپس به سطح
معده
می‌رسد. سلولهای پوششی مخاط موکوس خنثی ترشح می‌کند. موکوس مترشحه بوسیله
سلولهای پوششی لایه ضخیمی را در سطح سلولها تشکیل داده و آنها را از اثرات
اسید
معده محافظت می‌کند.
آستر مخاط :
بافت همبند شلی است حاوی الیاف کلاژن و رتیکولر ، سلولهای لنفاوی و
رشته‌های عضلانی صاف منشعب از عضلات مخاطی. غدد لوله‌ای ساده یا منشعب معدی
نیز در آستر قرار دارند. عضلات مخاطی ، عمقیترین لایه مخاط می‌باشند که از
عضلات صاف حلقوی در داخل و عضلات صاف طولی در خارج تشکیل شده‌اند.
طبقه زیر مخاط :
در
معده بافت همبند فیبر و الاستیکی است شبیه لایه زیر مخاط سایر نواحی لوله
گوارش که با پیشروی در زیر طبقه مخاطی باعث پیدایش چینهای طولی میشود.
طبقه عضلانی :
در
معده متفاوت از سایر قسمت های لوله
گوارش
بوده و از سه لایه عضلانی به صورت مورب در داخل ، حلقوی در وسط و طولی در
خارج تشکیل شده است. عضلات حلقوی در ناحیه پیلور ضخیم شده و اسفنکتر
پیلوریک را بوجود می‌آورد. سطح خارجی
معده توسط سروز یا به عبارت دیگر ، لایه احشایی صفاق پوشیده شده است.
غدد معدی :
غدد معدی در نایحه کاردیا و پیلور از نوع موکوسی هستند که ترشحات خود را به
عمق چاله‌ها می‌ریزند. علاوه بر سلولهای موکوسی ، تعدادی سلول متمایز نشده
و سلولهای APUD ترشح کننده گاسترین نیز در دیواره این غدد دیده میشود.
قسمت نزدیک به چاله را گردن غده ، انتهای نزدیک به عضلات مخاطی را قاعده و
حد فاصل این دو ناحیه را تنه غده می‌نامند. سلولهای مختلفی که در قسمتهای
سه‌گانه غدد معدی یافت میشوند، عمل ترشح مواد و آنزیمهای مختلف را برای
هضم مواد
غذایی را انجام میدهند.
انواع سلولهای موجود در غده‌های
معده :
سلولهای موکوس گردن :
سلولهایی هستند با شکل نامنظم که در حد فاصل سلولهای جداری یا مرز نشین
فشرده شده‌اند و با رنگ‌آمیزی به سختی از سلولهای اصلی قابل تشخیص هستند.
موکوس مترشحه از این سلولها اسیدی است و از موکوس مترشحه از سلولهای سطحی
که خنثی میباشد، متفاوت است.
سلولهای متمایز نشده :
این سلولها به عنوان سلولهای ریشه‌ای در اثر تکثیر و تمایز همه سلولهای پوششی
معده
شامل سلولهای موکوسی ، جداری ، انترو اندوکرین و اصلی را جایگزین می‌کنند.
فعالیت این سلولها در ضمن آسیبهای اپیتلیال افزایش یافته و به التیام سریع
زخم کمک می‌کند. در شرایط عادی سلولهای پوششی
معده هر 4 - 3 روز تجدید میگردند.
سلولهای اصلی :
این سلولها در تنه و قاعده غدد یافت میشوند. این سلولها دارای سیتوپلاسم
بازوفیل بوده و دارای شبکه آندوپلاسمی خشن هستند که مشخصه سلولهای پروتئین
ساز است. این سلولها ، آنزیمهای پپسین (برای تجزیه پروتئینها)، لیپاز (برای
تجزیه چربیها) و رنین (برای انعقاد شیر) را سنتز و ترشح می‌کنند.
سلولهای کناری یا مرز نشین :
سلولهای اسیدوفیل هستند که در تمام قسمتهای غدد معدی یافت میشوند. این
سلولها حاوی تعداد زیادی میتوکندری هستند. سطح سلولها دارای فرورفتگی عمیق و
حاوی میکرویلیهای بلند هستند. سلولهای کناری مسئول ترشح اسید
معده هستند. میزان ترشح اسید
معده توسط اعصاب کولینرژیک ، هورمون گاسترین و هیستامین تحریک می‌گردد. این سلولها فاکتور داخلی
معده
را ترشح می‌کنند که باعث جذب ویتامین B12 میشود. در صورت عدم ترشح این
فاکتور، جذب ویتامین B12 مختل شده و سنتز هموگلوبین صورت نمی‌گیرد و یک نوع
کم خونی بوجود می‌آید.
سلولهای انترو اندوکرین :
ترشحات این سلولها از سطح قاعده‌ای به رگهای خونی منتقل میشود. این سلولها در فوندوس
معده ، سروتونین را برای تحریک عضلات جدار
معده و روده و در پیلور ، گاسترین را برای تحریک ترشح سلولهای کناری ترشح می‌کنند.
اعمال و وظایف
معده :
معده ارگانی است برای تجمع و هضم اولیه مواد
غذایی خورده شده. مواد
غذایی در
معده 4 - 3 ساعت توقف کرده و با ترشحات
معده که پس از خوردن
غذا به یک لیتر می‌رسد، مخلوط شده و کیموس نامیده میشود. ضمن تشکیل کیموس معدی ، اسفنکتر کاردیا مانع از برگشت محتویات
معده به مری میشود. پس از آماده شدن کیموس معدی ، تحت تاثیر PH اسیدی آن اسفنکتر پیلوریک باز شده و موجب تخلیه محتویات
معده به دوازدهه می‌گردد. از دیگر وظایف
معده ترشح آنزیمهای گوارشی ، اسید
معده و فاکتور ضد کم خونی است.
بیماریهای
معده :
زخم
معده :
به معنی آسیب سلولهای پوششی
معده است که اسید
معده از آن طریق به بافتهای عمقی نفوذ کرده و باعث زخم شدن
معده میشود. از علایم زخم
معده ، وجود
خون در مدفوع و گرسنگی زیاد است.
گیاهان ،میوه و سبزیجاتی که برای پیشگیری و یا درمان زخم
معده مفید می باشند :
بابونه
جینسنگ
شیرین بیان
کلم
زنجبیل (زنجفیل)
کتان
موز
سنجد
التهاب یا تورم
معده :
به التهاب
معده ، گاستریت هم گفته میشود. التهاب ممکن است در اثر مسمومیت بوجود بیاید. علایم التهاب
معده ، دل درد ، استفراغ و اسهال و گاهی
تب است.
درمان ورم معده همراه با سوزش و تقویت
معده با دارویی
گیاهی بدون عارضه
درمان ترش،ا ورم، درد و ضعف معده با معجون
گیاهی بدون عارضه
گیاهان مفید جهت ورم
معده :
شیرین بیان
بابونه
شوید
انگور
دیورتیکول : 
