سرطان معده

مرکز تحقیقات سرطان انستیتو کانسر

 معده گشادترین بخش لوله گوارش است. ظرفیت طبیعی آن حدود یک لیتر می باشد. موقعیت و شکل معده ثابت نیست زیرا تا حد زیادی به حالت بدن، میزان محتویات معده، فشار احشای مجاور و تونوس معدی وابسته است. انتهای بالای معده توسط مری به سمت دیافراگم کشیده میشود وانتهای پابینی آن به علت اتصال به دورازدهه ناحدودی متحرک است.
 جلوگیری از خوردن آلوده به باکتری ( روشهای نگهداری بهتراز موادغذایی و دسترسی تمامی طبقات اجتماعی – اقتصادی به یخچال جهت نگهداری غذا باعث کاهش بلع باکتریهای خارجی شده است).
 میزان بروز مرکز ومیرسرطان معده به دلایل نامشخص درطی 60 سال اخیرکاهش یافته‏اند سرطان معده درطبقات اجتماعی– اقتصادی پایین شایعتراست. مهاجرانی که از مناطق باشیوع بالابه نواحی باشیوع پایین سفر کرده‏اند، استعداد ابتلای قبلی را حفظ نموده اند ولی ریسک گرفتاری در فرزندان آنها شبیه جمعیت محل اسکان جدید خواهد بود. این یافته نشان میدهد که احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین نشان میدهدکه احتمالاً یک عامل محیطی که از سنین پایین شخص را تحت تاثیر قرار می‏دهد مسئول ایجاد سرطان معده است وبیش از همه عوامل مستعد کننده سرطان موجود در برنامه غذایی مورد توجه قرارگرفته‏اند.
عوامل موثر در سرطان معده:
1- مصرف طولانی غظت بالایی از نیتراتها درغذاهای دودی. خشک ونمک سود
1-1 عوامل خارجی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده میگردند
• غذای الوده به باکتری
• عفونت بانوعی باکتری با نام هلیکوباکترپیلوری
2-1 عوامل داخلی که سبب رشد باکتریهای تبدیل کننده نیترات درمعده می گردند
• کاهش اسیدیته معده
• جراحی معده درگذشته ( برداشتن قسمت انتهای معده
• گاستریت آتروفیک ( بیماریی که درخلال آن جدارمعده دچار تحلیل می شود)
• تماسهای طولانی با داروهایی که ترشح اسید معده را می کاهند(H2 بلوگرها)
2- زخم های معده وبرخی پولیپها( پولیپهایی که استعداد بدخیمی دارند)
3-  هیپرتروفی شدید ( رشد بیش از حد سلولها) درچین های معده باشیوع بالای بدخیمی همراه است
4- در افراد  دارای گروه خونی A نسبت به گروه خونی O  ، میزان  بروز سرطان معده بیشتر است
شرح بیماری وعلائم
سرطانهای سطحی دراکثر موارد علامتی ایجاد نمی کنند با رشد تومور بیمار از ناراحتی  درقسمت فوقانی شکم شکایت دارد که از یک احساس پری مبهم بعد از غذا خوردن تا درد شدید متغیر است. بی‏اشتهایی که . غالباً با تهوع خفیف همراه می باشد، شایع است ولیکن شکایت اولیه بیمار نمی باشد درنهایت کاهش وزن ایجاد می شود.
تهوع واستفراغ به ویژه هنگامی که تومور درناحیه انتهایی معده قراردارد از علائم اصلی هستند. در تومورهای ناحیه ابتدایی معده. اختلال در بلع ( دیسفاژی) علامت اصلی بیماری است.  درمراحل اولیه سرطان  معده ، علائم فیزیکی وجود ندارد وکشف توده شکمی قابل لمس دراغلب موارد نشان دهنده رشد طولانی مدت وانتشار موضعی تومور می باشد. شایعترین محل برای انتشار خونی تومور معده، کبد است . کم خونی فقر آهن درمردها وخون مخفی درمدفوع درهردوجنس باید شک به ضایعات دستگاه گوارش را برانگیزاند
تشخیص :
رادیو گرافی ساده ترین شیوه تشخیصی جهت ارزیابی یک بیمارمبتلا به شکایات از ناحیه سرمعده می‏باشد . بیوبسی به کمک آندوسکپی از معده وبررسی میکروسکپی روی نمونه‏هایی که با برس تهیه شده‏اند جهت رد تشخیص بدخیمی در تمام مبتلایان به زخم معده اندیکاسیون دارند.
• درصورت وجود شرایط زیر می توان از انجام آندوسکوپی صرف نظر نمود:
1- اگر نمای رادیو گرافیک ضایعه به طور مشخص خوش خیم باشد.
2- اگر پس  از 6 هفته دررایو گرافی مجدد زخم به طور کامل ترمیم شده باشد .
3- اگر پیگیری با رادیو گرافی با ماده حاجب (ماده شیمیایی که در عکس برداری به کار می رود) پس از چند ماه طبیعی باشد.
درمان :
برداشتن کامل تومور به کمک جراحی وبرداشتن غدد لنفاوی مجاور تنها شانس بهبودی می باشد.
برداشتن معده به طور ناکامل درمان انتخابی بیماران مبتلا به سرطان قسمت انتهایی معده است درصورتیکه برای تومورهای ابتدایی معده برداشتن کامل یا نزدیک به کامل معده الزامی است .
• برداشتن وسیع غدد لنفاوی به همراه جراحی معده موجب افزودن خطر بروز عوارض گردیده وطول عمر بیماران را نیز بالا نمی برد عود تومور تا 8 سال پس از جراحی امکان پذیر است
• پیش آگهی بیماران بعداز جراحی به وسعت نفوذ تومور به جدارمعده وابسته است .
• آدنوکارسینوم معده دربرابر اشعه تقریباً مقاوم است . نقش اصلی پرتودرمانی درسرطان معده فقط درجهت تسکین درد میباشد. پرتو درمانی به تنهایی بعداز برداشتن ضایعه ، میزان بقا را بالا نمی برد ولیکن اضافه نمودن داروی شیمی درمانی  به پرتودرمانی موجب بهبودی اندکی درمیزان بقا گردید
• داروهایی که درشیم درمانی سرطان معده به کرا میروند موجب کاهش حجم تومور میشوند.
• شیمی درمانی بعد از جراحی همراه پرتو درمانی باعث کاهش عود وطولانی شدن طول عمر بیماران می‏گردد
• پرتو درمانی و شیمی درمانی درصورتیکه به طور توام پس از عمل جراحی بکار برده شوند موجب افزایش بقا می‏گردند.
• در صورت فقدان تجمع مایع در شکم و انتشار شدید تومور به کبد یا صفاق باید اقداماتی در جهت برداشتن ضایعه اولیه صوت گیرد چرا که کم کردن حجم تومور باقی‏مانده بهترین روش تسکین بیماری است.